Με αφορμή την εκδήλωση συζήτηση της Δευτέρα 29/6/2015 για το "Τοπικό σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων "
ένα άρθρο του του Γιώργου Χατζηαναγνώστου που μπορεί να συμβάλει στην συζήτηση.
Κάθε χρόνο στην Ελλάδα “παράγονται” 441Kg ανά άτομο προϊόντα απορριμάτων, και για τα οποία μέχρι πρότινος την υγειονομική ευθύνη προστασίας των πολιτών από την διαχείρηση τους την είχαν αναλάβει οι Δήμοι. Και η αναφορά μέχρι πρότινος δεν έχει να κάνει με την αλλαγή και εκτροπή από την διαδικασία επίβλεψης από τους Δήμους ,αλλά από την επικείμενη ΚΥΑ η οποία στην ουσία θα εφαρμόσει το νέο σχέδιο διαχείρισης των απορριμάτων. Ένα σχέδιο που μπήκε σε διαβούλευση και αναμένεται εντός των ημερών η ΚΥΑ εφαρμογής του .
Οι αλλαγές στον σχεδιασμό είναι άκρως σημαντικές καθότι δίνεται σοβαρή έμφαση στην διαλογή στην πηγή αλλά και στην πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων. Κάτι που αναμένεται να επιφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη απομείωσης όγκων για θάψιμο στην εκάστοτε χωματερή. Επιπλέον θα αποτρέψει την δημιουργία ΣΔΙΤ με ελάχιστη εγγυημένη ποσότητα και θα επιτρέψει την δημιουργία μικρών αποκεντρωμένων σημείων συλλογής πόρων .
Σημειωτέον ότι τα τελευταία χρόνια ή αλλαγή στην αντίληψη παραγωγής σκουπιδιών σύμμικτων (η γνωστή πλαστική σακούλα με όλα μέσα που πετάγεται στα σκουπίδια) ,δεν είναι άλλη από την παραδοχή της υγιούς συμπεριφοράς των γεροντότερων με σοφία ,ιδιαίτερα στα χωριά, ότι τα απόβλητα θεωρούνται προϊόντα, ή αλλιώς πόροι ,και η συμπεριφορά τους απέναντι σε αυτά αλλάζει άρδην χρησιμοποιώντας ακόμα και το τελευταίο “σκουπίδι”.
Έτσι η Κυκλική Οικονομία με στόχο το Ζero Waste ή διαφορετικά μηδενικό απόβλητο μπαίνει στην ζωή μας και μαζί με αυτό το Zero Waste , διάφορα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης που εκτρέπουν τα προϊόντα από το να θαφτούν στην εκάστοτε Φυλή ή Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμάτων (ΧΥΤΑ).
Στην διάρκεια αυτού του νέου κύκλου διαχείρισης αποβλήτων εκ των πραγμάτων θα Δημιουργηθούν νομικές ενώσεις που θα αναλάβουν αυτή την διαδικασία και θα εποπτεύονται από νέα όργανα .
Η λογική η επικρατούσα στο νέο αυτό σύστημα και στο πλαίσιο της προστασίας του περιβάλλοντος και της προάσπισης του δημόσιου συμφέροντος, είναι η εφαρμογή της “διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού”, της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» αλλά και της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων.
Η διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού ορίζει ότι ο παράγων απόβλητα οφείλει να μεριμνά σαν κατασκευαστής , με ανάληψη ευθυνών εκ μέρους του σχετικά με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των προϊόντων τους γαι να μπορεί να βελτιώσει την αποδοτικότητα των πόρων ολόκληρης της αλυσίδας αξίας, μειώνοντας τη ζήτηση για πρώτες ύλες και διασφαλίζοντας την ανακύκλωση του προϊόντος στο τέλος της ωφέλιμης ζωής του.
Στις περιπτώσεις που οι παραγωγοί φέρουν όντως διευρυμένη ευθύνη, θα πρέπει Οι παραγωγοί να καλύπτουν το σύνολο του κόστους διαχείρισης των προϊόντων τους, όταν αυτά καταστούν απόβλητα, συμβάλλοντας έτσι στη βελτίωση της συλλογής, της διαλογής και της ανακύκλωσης, και να υποστηρίζουν επίσης εκστρατείες πρόληψης δημιουργίας απορριμμάτων και καθαρισμού.
Όλα αυτά ,στην προσπάθεια να γίνει νόμιμη και αποτελεσματική η οργάνωση των διαδικασιών εναλλακτικής διαχείρισης, όλων των ρευμάτων αποβλήτων που εντάσσονται στην εναλλακτική διαχείριση μέσω εποπτείας των εργασιών ,και όλων των εμπλεκόμενων οικονομικών παραγόντων, δημοσίων και ιδιωτικών, όπως επίσης και η πρόσβαση στην ενημέρωση- δημοσιότητα των δεδομένων στον πολίτη.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες και με δεδομένο ότι ο νόμος 4042 περιγράφει ευκρινώς ότι ο κάτοχος του προϊόντος είναι ο παραγωγός του ,δηλαδή ο πολίτης ,θεωρείται δεδομένο ότι στην προσπάθεια στήριξης της λειτουργίας του Δήμου μέσω των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) θα γίνει προσπάθεια να μην “κλέβονται” τα προϊόντα από τους κάδους καίτοι δεν ανήκουν στον Δήμο αλλά στον πολίτη.
Σε μια σειρά από νομικής μορφής θέματα όπως της διάθεσης των προϊόντων με πιο γρήγορες διαδικασίες αντί της προκήρυξης διαγωνισμού για την πώληση των προϊόντων των Δήμων, ενδιαφέρον θα έχει να καταγραφή το πως θα γίνεται η διαδικασία πώλησης ,αλλά και η μεθοδολογία δεδομένου ότι παρά το ότι στην Ελλάδα ακόμα δεν υφίσταται Χρηματιστήριο Προϊόντων Ανακύκλωσης ενόσω τα απόβλητα είναι ένα Χρηματιστηριακό προϊόν με μεγάλη μεταβλητότητα τιμής από ώρα σε ώρα από τόπο σε τόπο .
Ταυτόχρονα και παρά την πίεση από μεριάς συνδικαλιστών ΟΤΑ για προσλήψεις νέων εργαζομένων ο διαχωρισμός στην πηγή από τους πολίτες αναμένεται να μειώσει και άλλο τον όγκο παραγωγής απορριμμάτων δεδομένου ότι οι πολίτες θα αντιληφθούν γρήγορα την εμπορική αξία των προϊόντων που πετάνε και δεν θα τα παραδίδουν στον Δήμο αλλά θα προσπαθούν με διάφορους τρόπους να εμπλακούν ,είτε σε συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς, είτε με Δήμους που έχουν μειωμένα Τέλη παραδίδοντας τα απόβαρα σε αυτούς και προσπαθώντας να αποφύγουν την χρέωση από τον δήμο ανά μ2 όπως είναι σήμερα.
Πέραν αυτού ενδιαφέρον θα έχει και η διαδικασία ένταξης των Ρομά αλλά και των μεταναστών που θα ενταχθούν στο σύστημα με ειδικές άδειες έτσι ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο της παράνομης διακίνησης εμπορευμάτων σε κέντρα διαλογής ΚΔΑΥ κάτι που έγινε αντιληπτό εμφανώς με την πρόσφατη φωτιά στον Ασπρόπυργο .
Σαφώς αναμένεται να δούμε και πως θα ενταχθούν στο σύστημα εποπτείας και όλα Τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) τα οποία “δυσκολεύονται” στην εφαρμογή των επιχειρησιακών σχεδίων τους λόγω της οικονομικής κρίσης αλλά και οργανωτικών προβλημάτων πέραν του ότι Υπάρχει εκτεταμένη εισφοροδιαφυγή από τη μη συμμετοχή μέρους των υπόχρεων διαχειριστών ενώ και η συνεργασία των Συστημάτων με τους ΟΤΑ είναι ανεπαρκής.
Εξυπακούεται ότι η καταγραφή και η διάθεση στο κοινό των δεδομένων θα αλλάξει άρδην το σκηνικό σε αυτά που μέχρι πρότινος θεωρούσαμε αριθμητικό δεδομένο ,που ήταν πλασματικό σε μεγάλο βαθμό.
Θεωρείται δεδομένο με βάση το υπόδειγμα του Δήμου Σπάρτης ότι η άδεια τύπου Β θα είναι πλέον κατανοητό ότι για χαμηλούς όγκους διαχείρισης απορριμάτων προδιαλεγμένων είναι δυνατή χωρίς άδεια περιβαλλοντολογικής μελέτης .
Τα πράσινα σημεία θα βρεθούν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος ,η Παραγωγή κομπόστ θα γνωρίσει δόξες μεγάλες ,αλλά και πολύ πιθανόν για πρώτη φορά θα τεθεί σοβαρά στην Αττική το θέμα της Διακίνησης Μπαζώνκαι κατεδαφίσεων όπου ανεξέλεγκτα οδηγούνται δεκαπλάσιοι όγκοι αποβλήτων ...
Όλα αυτά αντιλαμβανόμαστε ότι θα δώσουν μια νέα ώθηση στην Οικονομία δεδομένου ότι θα είναι ο πρόλογος για την δημιουργία Χρηματιστηρίου Αξιών Αποβλήτων αλλά και με την δημιουργία νέων πόρων από το πουθενά που συντελούν στην αυτάρκεια πρώτων υλών στην παραγωγική διαδικασία,δεδομένου ότι μέχρι πρότινος θάβονταν σε “κύτταρα” .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου